شناسنامه سرشماري در ايران

گروه اسناد و اطلاع رساني-

پنجمين سرشماري عمومي نفوس و مسكن پس از انقلاب اسلامي در حالي در سراسر كشور اجرا مي شود كه كسب داده هاي جمعيتي براي يافتن راهكارها و شاخص هاي مورد نياز برنامه ريزي هاي اقتصادي - اجتماعي، نظارت، كنترل، ارزيابي خدمات و فعاليت هاي عمومي از جمله اهداف مهم اين رخداد ملي است. ادامه مطلب...

بررسي آماري سرشماري* نفوس و مسكن در ايران قبل و پس از پيروزي انقلاب اسلامي
** سرشماري نفوس و مسكن قبل از پيروزي انقلاب اسلامي
-----------------------------------------------------------------
قابل ذكر است كه قبل از تصويب نخستين قانون سرشماري در دهم خرداد 1318 توسط مجلس شوراي ملي، در كشور سرشماري هاي پراكنده اي وجود داشته است.
* سرشماري محلي:
- اولين سرشماري شهري بر اساس اين قانون در اول تير 1318 در شهر كاشان صورت گرفت.
- پنجم مهر 1319 سرشماري ديگري در تبريز صورت گرفت و طبق اين سرشماري جمعيت اين شهر 213،542 نفر اعلام شد.
- سرشماري نفوس در تهران در 10 اسفند 1319 اجرا و بدين منظور تمامي نهادها و اداره ها تعطيل شدند. بر اساس اين سرشماري جمعيت تهران 540،087 نفر اعلام شد.
توضيح: تمام سرشماري هاي اداره كل آمار تا سال 1329بيشتر به شكل محلي و آزمايشي بود.
* سرشماري ملي:
1- نخستين سرشماري ملي در سال 1335 توسط مركز آمار ايران انجام شد. اين سرشماري از 10 تا 25 آبان همان سال طول كشيد. براساس نتايج اين سرشماري، كشور به 119 حوزه تقسيم و جمعيت ايران 18،954،704 نفر برآورد شد.
از اين سال به بعد سرشماري به طور منظم و متوالي هر 10 سال يك بار در كشور صورت مي گرفت. پس از آن قانون تاسيس مركز آمار ايران در سال 1344 تصويب و براساس اين قانون آمارگيري و عمليات استخراج بر عهده اين سازمان نهاده شد.
2- دومين سرشماري عمومي در سال 1345 از هشتم تا 27 آبان در سراسر كشور انجام شد.
براي اجراي اين سرشماري 12،885 نفر مامور و سرپرست شركت داشتند و مراحل اجرايي آن تعداد زيادي از روستاها و آبادي ها كه تا آن زمان به طور رسمي شناخته شده نبودند، توسط مامورين كشف و به نقشه كشور اضافه شدند.
- اين سرشماري، جمعيت ايران را 25،732،788 نفر نشان مي داد.
3- جمعيت كشور در سال 1355 براساس سرشماري عمومي نفوس و مسكن 33،708،744 بود.
- بر اساس اين آمار، 49/51 درصد جمعيت كشور را مردان و 51/48 درصد جمعيت را زنان و 1،585،468 نفر جمعيت شهري و 17،854064جمعيت روستايي را تشكيل مي دادند.

**سرشماري نفوس و مسكن پس از پيروزي انقلاب اسلامي
------------------------------------------------------------------
4- جمعيت كشور در سرشماري نفوس و مسكن سال 1365خورشيدي 49،445،010 نفر بود.
5- در سال 1370 سرشماري عمومي انجام و جمعيت كل كشور براساس نتايج آن 55،837،163 نفراعلام شد.
6- سرشماري عمومي سال 1375 جمعيت كشور را 60،055،488 نفر نشان داد.
7- در سرشماري نفوس و مسكن در سال 1385 جمعيت كشور 70،472،846 نفر تخمين زده شد. بر اساس اطلاعات ارائه شده در اين سرشماري تعداد 48،245،075 نفر در شهرها و 22،227،771 نفر در روستاها ساكن بودند.
جمع بندي:
----------------
اهميت سرشماري تنها به خاطر ارائه داده هاي توصيفي در يك دوره زماني مشخص نيست، بلكه ضرورت آن را بايد فراتر از روند تحول جمعيت و ويژگي هاي آن دنبال كرد.
جمعيت شناسان مي گويند: نتايج سرشماري بر روند توسعه در همه زمينه هاي اقتصادي تاثير بسزايي دارد و همگان بايد به اهميت آن پي برده و در ارائه دقيق اطلاعات مسئولان ذيربط را ياري دهند.
امسال نيز فرمان اجراي سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1390، از سوي رييس جمهوري با هدف تحقق اهداف چشم انداز 20 ساله كشور و پيشرفت و تعالي جامعه به مركز آمار ايران، ابلاغ و اين سرشماري از دوم آبان در سراسر كشور آغاز شد و به مدت 21 روز ادامه دارد.
----------------------------
* آمار برگرفته از داده هاي پايگاه اطلاعاتي سالنامه آمار نيروي انساني است